اگرچه پایه‌گذار این جشنواره انتشارات هزاره ققنوس بود، اما در ادامه نویسندگانی همچون جواد جزینی، قاسمعلی فراست، فرهاد حسن‌زاده، نرگس آبیار و چند ناشر متعهد دیگر هم به این جریان جدید و صدای تازه پیوستند و در جایگاه‌هایی همچون دبیر یا اعضای هیات داوران فعالیت کردند.
موضوع کلی که این جشنواره برای آثار در نظر گرفته بود محوریت «8 سال پایداری ملت ایران در مقابل تجاوز بیگانه» بود و آثار می‌بایست در قالب داستانک یا داستان کوتاه و داستان مینی‌مال به دبیرخانه این جشنواره ارسال می‌شد.
این جشنواره در نهایت برگزیدگان خودش را 7 مهر سال گذشته در فرهنگسرای ارسباران تهران معرفی کرد و آنها جوایز (البته بیشتر معنوی) خود را دریافت کردند.
داستان گزارش
اما داستان گزارش امروز صفحه ادبیات ما به اواخر سال گذشته یعنی دقیقا 24 اسفند بازمی‌گردد که خروجی این جشنواره که در برگیرنده بخشی از آثار برگزیده بود در قالب 2 جلد کتاب توسط انتشارات هزاره ققنوس و انتشارات سفیر اردهال منتشر شد و نام آن را «کتاب پایداری 89» گذاشتند و سرای دائمی اهل‌قلم هم در دور تازه فعالیت‌هایش در سال جدید (90) نخستین نشست نقد و بررسی‌اش در حوزه ادبیات داستانی را به این کتاب‌ها اختصاص داد.
نشستی که هفته گذشته با حضور رضا حاجی‌آبادی (ناشر و گردآورنده آثار)، مهدی کاموس (نویسنده و منتقد) و دکتر احسان عباسلو (نویسنده و مترجم) برگزار شد.
در ابتدای این نشست حاجی‌آبادی به چگونگی شکل‌گیری و برگزاری نخستین جشنواره داستان کوتاه پایداری و اهداف آن پرداخت و گفت: مهم‌ترین شعار ما و شاید حرف اصلی ما این بود که جنگ و دفاع‌مقدس را خود مردم اداره کردند و این مردم بودند که حماسه‌ها را رقم زدند، بنابراین اجازه دهیم تا خودشان درباره آن بیشتر بنویسند.
مدیر انتشارات هزاره ققنوس صحبت‌هایش را این‌گونه ادامه داد: همان طور که در سال‌های جنگ تحمیلی عراق علیه ایران چهره‌هایی داشتیم که با سن کم به فرماندهانی باتجربه و کم‌نظیر تبدیل شدند، امیدواریم با برگزاری جشنواره داستان کوتاه پایداری این اتفاق برای نویسندگان تازه‌وارد به حوزه ادبیات پایداری نیز رخ دهد و در سال‌های آینده به عنوان نویسندگانی موفق شناخته شوند.
جای خالی ویراستار
اما احسان عباسلو نخستین منتقد این جلسه بود که صحبت‌هایش را با تقدیر از همت برگزارکنندگان و پایه‌گذاری این جشنواره آغاز و تاکید کرد که فعال شدن بخش خصوصی در چنین موضوعاتی جای تشویق و توجه ویژه دارد.
کاموس: در داستان‌های این مجموعه انتظار می‌رفت به‌تمام کسانی که درجنگ در همه مناطق و شرایط زمانی و مکانی حضور داشتند، پرداخته شود در حالی که عمده داستان‌های این دو دفتر به فضای پشت جبهه اختصاص یافته است
او که خود مسوولیت و مدیریت سرای دائمی اهل‌قلم را به عهده دارد به نقاط ضعف دفترهای اول و دوم کتاب پایداری 89 مانند اشکالات رسم‌الخطی و دستوری اشاره کرد و آنها را ناشی از شتابزدگی ناشر دانست که سبب کاهش کیفیت محتوایی برخی از داستان‌ها شده است و گفت: کاش یک ویراستار پیش از چاپ این کتاب‌ها و داستان‌ها را مورد بازنگری قرار می‌داد.
عباسلو همچنین برخی از داستان‌های کوتاهِ کوتاه پایداری در جلد دوم را این گونه تشریح کرد: تعدادی از آثار این مجلد از قالب داستانی خارج و شعرگونه نوشته شده‌اند که این موضوع خارج از اصول نگارش داستان است.
2 روی سکه
اما مهدی کاموس، دیگر منتقد حاضر در این نشست هم در ابتدای سخنانش گریزی به دشواری‌ها و آسانی‌های نوشتن و خلق اثر داستانی در حوزه دفاع‌مقدس زد تا مخاطبان درباره 2 روی سکه این حوزه بیشتر بدانند.
او با اشاره به معرفی برخی نویسندگان جوان و نوقلم در جشنواره خصوصی داستان کوتاه پایداری گفت: نوشتن داستان در حوزه دفاع‌مقدس با آسانی و دشواری‌هایی همراه است. دشواری، ناشی از نگارش درباره موضوعی تجربه نشده و آسانی، ناشی از دور شدن از خاطره‌زدگی و زندگی‌نامه نویسی و دست به ابداع زدن و استفاده از تخیل است.
کاموس دیدگاهش را این‌گونه تشریح کرد: دشواری ادبیات پایداری به این معنی است که نویسنده باید درباره موضوعی مطلبی بنویسد که آن را از نزدیک لمس و درک نکرده است اما حُسن کار اینجاست که از خاطره و خاطره‌زدگی و زندگی‌نامه و زندگی‌نامه‌نویسی زدگی نویسنده را دور می‌کند و نجات می‌دهد و نویسنده را به ذات داستان که تخیل ناب است، نزدیک می‌کند و نویسنده‌ای که مجبور است که در اثر خود از تخیل استفاده کند ناگزیر از ابداعات ادبی و هنری است.
این نویسنده یادآور شد که در داستان‌های این مجموعه انتظار می‌رفت به تمام کسانی که در جنگ در همه مناطق و شرایط زمانی و مکانی حضور داشتند، پرداخته شود در حالی که عمده داستان‌های این دو دفتر به فضای پشت جبهه اختصاص یافته است.
نواقص را می‌پذیرم
اما رضا حاجی‌آبادی هم پس از صحبت‌های منتقدان به نکاتی اشاره کرد که در برخی موارد به نوعی پاسخی به انتقادها بود.
او ابتدا گفت: در چاپ و نگارش کتاب پایداری 89 ضعف‌هایی مشاهده می‌شود که بنده نواقصی که منتقدان در این نشست به این کتاب وارد کرده‌اند را می‌پذیرم و تایید می‌کنم که در انتشار کتاب پایداری 89 با مشکلاتی همچون خصوصی بودن این جشنواره و محدودیت زمانی و البته شتابزدگی مواجه بودیم.
عضو انجمن ناشران دفاع‌مقدس با بیان این‌که قصدمان از انتشار این اثر، کتاب‌سازی نبود و فقط می‌خواستیم به نوعی از برگزیدگان جشنواره آن هم با بضاعت ناچیزمان تقدیر کنیم، صحبت‌های خودش را با تشبیه‌ای جالب و متفاوت به پایان برد.
حاجی‌آبادی کار در بخش خصوصی را به دستور فرمانده‌ای به سربازانش مبنی بر کندن سنگر با قاشق تشبیه کرد و تاکید داشت که دیکته نانوشته غلط ندارد، اما بالاخره از یک جا باید شروع کرد و به مرور کاستی‌ها را کاهش داد و باید کاری کرد که ادبیات پایداری خاص عده‌ای نشود و همه مردم و همه هنرمندان و نویسندگان در ثبت و ضبط دفاع مقدس شریک شوند و از سوی دیگر سکه‌ها و جوایز فقط میان عده‌ای محصور نماند.
بامداد محمدی
جام‌جم
